Çocuklarda Kaygı, Arkadaşlık ve Zorbalık

Kaygı, çocukluk çağında en sık görülen duygusal zorluklardan biridir. Çoğu zaman göz ardı edilse de, çocukların günlük hayatını, okul başarısını ve arkadaşlık ilişkilerini derinden etkiler. Özellikle 6 yaş ve sonrasında çocuklar sosyal çevreleriyle daha fazla temas kurmaya başlar; bu dönemde yaşanan kaygı hem sınıf içi performansı hem de akran ilişkilerini zorlaştırabilir.

Bu yazıda sosyal ve performans kaygısı, arkadaşlık ilişkileri ve zorbalığın kaygıyla bağlantısı üzerine önemli bulguları paylaşacağız.

Sosyal Kaygı: Arkadaşlık Kurmanın Önündeki Görünmez Engel

Sosyal kaygı yaşayan çocuklar, başkalarının yanında hata yapmaktan veya yargılanmaktan yoğun biçimde korkar. Bu kaygı onları çoğu zaman:

Yeni arkadaş edinmekten alıkoyar,

Kalabalık ortamlardan uzaklaştırır,

Sessiz ve geri planda kalmaya iter.

Birçok araştırma, sosyal kaygısı olan çocukların daha az yakın arkadaşa sahip olduğunu ve arkadaşlıklarını sürdürmekte zorlandığını göstermektedir. Onlar için arkadaş edinmek sadece “birine yaklaşmak” değil, reddedilme ihtimali ile yüzleşmek anlamına gelir. Bu nedenle, kaygı seviyesi yüksek olan çocukların sosyal çevreleri sınırlı kalır.

Zorbalık: Kaygıyı Besleyen Kısır Döngü

Akran zorbalığı, çocuklarda kaygıyı artıran en güçlü faktörlerden biridir. Zorbalığa maruz kalan çocuklar genellikle:

Daha yoğun kaygı belirtileri gösterir,
Sosyal fobi geliştirme ihtimali akranlarına göre iki kat artar,
Hatta bazı durumlarda travma sonrası stres belirtileri yaşayabilir.

Sürekli zorbalığa uğrayan çocuklarda okul fobisi, yalnız kalma korkusu veya tekrar zorbalığa uğrama endişesi sıkça görülür. Bu durum yalnızca kaygıyı değil, aynı zamanda özgüveni ve genel yaşam doyumunu da zedeler.

Arkadaşlıkların Gücü: Kaygıya Karşı Koruyucu Bir Kalkan

Her ne kadar kaygı ve zorbalık çocukların sosyal yaşamını olumsuz etkileyebilse de, sağlam arkadaşlık bağları bu yükü hafifletebilir.

Araştırmalar, en az bir yakın arkadaşa sahip olmanın zorbalığa uğrama ihtimalini azalttığını gösteriyor. Arkadaş desteği, kaygılı çocukların kendilerini daha güvende hissetmelerini sağlıyor. Bir arkadaşın varlığı, “yalnız değilim” duygusunu güçlendiriyor ve çocukların zorbalıkla daha kolay başa çıkmasına yardımcı oluyor.

Bu nedenle, ailelerin ve öğretmenlerin çocukları destekleyici arkadaşlıklar kurmaya teşvik etmesi çok değerli. Basit oyun grupları, ortak projeler ya da takım sporları, çocukların akranlarıyla sağlıklı bağlar geliştirmeleri için fırsatlar yaratabilir.

Peki Aileler ve Öğretmenler Ne Yapabilir?

Fark Etmek: Çocuğunuzun sosyal ortamlarda geri planda kaldığını, arkadaş edinmekte zorlandığını veya sık sık kaygı tepkileri verdiğini gözlemleyin.

Dinlemek: Çocuğun kaygısını küçümsemek yerine onu dinleyin. “Abartıyorsun” yerine “Seni anlıyorum, zor hissettiriyor” demek çok daha etkili olur.

Desteklemek: Çocuğun güçlü olduğu alanları keşfedin ve bunları geliştirmesine yardımcı olun. Başarı deneyimi, kaygıyı azaltır.

Okul İş Birliği: Öğretmenlerle iletişimde olun. Çocuğun sınıf içi katılımı, arkadaşlık ilişkileri ve zorbalığa maruz kalıp kalmadığı hakkında düzenli bilgi almak önemlidir.

Profesyonel Yardım: Kaygı çocuğun günlük yaşamını belirgin şekilde etkiliyorsa, bir çocuk psikoloğundan destek almak faydalı olabilir.

Arkadaşlık ve Öz güven için faydalı olacak iki oyunumuzu inceleyebilirsiniz.

https://www.ayben.com.tr/urun/az-lakirti-bol-iletisim-arkadaslik

https://www.ayben.com.tr/urun/az-lakirti-bol-iletisim-oz-guven-oz-saygi